Onderzoek

Hier staan de conclusies en de bevindingen uit de vooronderzoeken.

Enquêtes – Door Anita van Bree

Met de ontvangen reacties kunnen we gaan kijken hoe we ons aanbod kunnen laten aansluiten bij de wensen van de praktiserende kunstdocenten. De enquête is inmiddels ook verstuurd naar onze klasgenoten, zo kunnen we ook kijken naar de wensen van aankomend kunstdocenten.

Interessant is te zien dat er veel les gegeven wordt op basis van snelle resultaten, waarbij vooral het leren gebruiken van verschillende materialen, technieken en gereedschappen centraal lijkt te staan, evenals het ervaren van plezier in het vak. Dit is natuurlijk erg belangrijk. Mij lijkt het bespreekbaar maken van kunst en cultuur als wezenlijk onderdeel van de samenleving als doel toe te voegen. Hiermee maakt de leerling breder kennis met de wereld om zich heen.

Voor het praktijk- en speciaal onderwijs is juist kunst een interessant middel om dit te realiseren.

“Beeld bij de hand” Magazine en website – Door Anita van Bree

Dit is zeer bruikbaar materiaal. De lessen zelf zijn duidelijk vormgegeven, inhoudelijk sterk, niet te oppervlakkig en goed onderbouwd.

De website zelf laat nog wat te wensen over. Zoekfunctie kan overzichtelijker en kleurgebruik en indeling is niet erg aantrekkelijk.

De les wordt onderverdeeld in de volgende koppen:

• Beeldende probleemstelling: Hierin wordt in inleiding op de opdracht gegeven.
• Kunst kijken: Tips voor beeldmateriaal die bij de les te gebruiken is. Ook wordt besproken waar dan naar gekeken kan worden.
• Doelstellingen en Beoordelingscriteria: De doelen die bij de les horen. Dit zijn zowel praktische doelen als doelen gericht op fantasieontwikkeling.
• Leerinhoud: Hierin staan de benodigdheden voor de les.
• Opdrachten: Korte, heldere uitleg van de opdrachten. Afhankelijk van het niveau van de leerling zijn ze kant en klaar aan de leerling te geven, of met extra stapjes voor lager niveau.

Dit maakt de les inhoudelijk zeker interessant voor ons en onze doelgroep.

Pictogrammen – Door Anita van Bree

Voor verstandelijk gehandicapten kunnen pictogrammen veel helderheid bieden. Binnen het onderwijs worden ze gebruikt om activiteiten visueel te maken. Ze worden gebruikt om de dagplanning aan te geven en om aan te geven in welke volgorde bepaalde activiteiten plaats dienen te vinden.

Bij de kunsteducatie kan het in deze vorm dan ook veel structuur bieden. Behalve dat het gebruikt kan worden om de leerling te helpen bij het volgen van de les, kunnen ze bijvoorbeeld ook gebruikt worden om aan te geven waar materialen zich bevinden in het lokaal. Hierdoor zal de leerling snel verband leggen. Zo kan bijvoorbeeld op de plaats waar zich de penselen bevinden, dezelfde pictogram geplaatst worden als de pictogram die ‘schilderen’ aangeeft.

Platform met forum en verzameling lessen – Door Ilja Olthaar

De meeste beeldend docenten Praktijkonderwijs zouden graag in contact komen met andere beeldend docenten Praktijkonderwijs bleek tijdens de ontmoetingsdag. Daarnaast is de behoefte groot aan goede lessen voor deze doelgroep, waar nog geen lesmethode voor bestaat.

Omdat het  voor de meeste docenten niet haalbaar is om met regelmaat een ontmoetingsdag te organiseren of te bezoeken, gezien de meeste directeuren hier geen uren voor geven, kwamen wij op het idee een website te bouwen met een forum waar de docenten elkaar kunnen ontmoeten en waarop een verzameling van goede lessen komt te staan geschikt voor praktijkschool leerlingen.

Lesopzet – Door Ilja Olthaar

Na van 4 verschillende bronnen de lesplannen naast elkaar gelegd te hebben, is deze eruit gekomen.

• Onderwerp
• Techniek
• Kunstenaar/ kunststroming (aan welke kunstenaar of kunststroming is deze opdracht verbonden)
• Beeldende aspecten (denk aan vorm, kleur, structuur, ruimte, compositie)
• Tijdsindicatie (de tijdsduur van de totale leeropgave)
• Voorkennis (wat de leerlingen al moeten kennen of kunnen)
• Leerdoelen (Wat moeten de leerlingen kunnen aan het einde van deze leeropgave)
• Materialen (welke materialen en faciliteiten heb je nodig deze les uit te kunnen voeren)
• Opdracht
• Introductie (ideeën om met de leeropgave te starten)
• Zelfstandige verwerking
• Evaluatie/afsluiting
• Differentiatie (hoe zou de les aangeboden kunnen worden in een niveau lager en een niveau hoger)

Verzamelde lessen – Door Ilja Olthaar

De kwaliteit van de verzamelde lessen is over het algemeen laag. Er zitten heel veel niet bruikbare lessen bij, en de lessen die wel bruikbaar zijn vragen om vele aanpassingen, en dan gaat het met name over de lessen die we hebben gekregen tijdens de ontmoetingsdag voor Kunstvakken in het Praktijkonderwijs. Dit omdat de doelen vaak niet duidelijk zijn, er teveel tekst wordt gebruikt, of de opdrachten veel te gesloten zijn.

De opdrachten die in de boeken van ‘kijk op kunst’ staan zijn over het algemeen heel interessant, en daar kan wel wat mee gedaan worden. De opdrachten zijn gericht op kinderen in het basisonderwijs, maar toch ook bruikbaar voor het praktijkonderwijs. Wat het meest interessant is aan deze opdrachten, is dat aan iedere opdracht een bekend kunstwerk is gekoppeld, aan de hand daarvan kan de leerling kennis maken met verschillende technieken, verschillende stijlen en mediums. De opdrachten zijn vaak onderverdeel in 3 à 4 stappen, wat ook nodig is voor deze doelgroep, zodat de leerlingen het kunnen blijven overzien. Daarnaast is iedere stap ook voorzien van een voorbeeldafbeelding, wat ook voor onze doelgroep heel interessant is om gebruik van te maken. Soms zijn de opdrachten wel wat te gesloten, en is er niet altijd ruimte voor eigen fantasie, maar dat zou natuurlijk aangepast kunnen worden.

De lessen van Praktijkschool POUWER, uit POUWERed by Art 2008, zijn erg interessant en heel goed uitgewerkt. Toch zijn deze lessen weer vanuit een heel ander oogpunt ontwikkelt, waardoor getwijfeld wordt aan de bruikbaarheid indien we het digitaal product willen blijven richten op enkel de kunstdocent. Deze lessen zijn namelijk ontwikkelt met het achterliggende idee kunst te integreren binnen de andere vakken als rekenen, taal en verzorging. Er is dus een samenwerking nodig tussen de kunstdocent en de mentor om deze vakken in samenhang te brengen. We vragen ons dan ook af of dit in de praktijk zal werken, maar we vinden het wel een heel goed uitgangspunt, welke zeker nog mee zullen nemen in ons verdere proces.

Techniek – Door Linda Batenburg

Het digitaal educatief product wordt ontwikkeld als website.

Een grote online kaartenbak waar docenten lessen en inspiratie vandaan kunnen halen. Daarnaast is het ook mogelijk om lessen te uploaden en zo de kaartenbak met lessen te doen groeien.

In de lijst hieronder staat kort en bondig wat er nodig is om ons digitale eindproduct te realiseren. Deze zelfde lijst staat ook in de takenlijst, maar dan gedetailleerder.

• Domeinnaam
• Webruimte
• Website zelf (html)
• Database (PHP)Zoekfunctionaliteit in bouwen
• Template ontwikkelen voor het uploaden van de lessen
• Inhoud (lessen, tips & trucs)

Stroomschema – Door Linda Batenburg

Dit is het voorlopige stroomschema van de website. Onder Template zien we de opzet van hoe de lessen online gezet worden. In de voorbeeldles zien we deze punten toegepast. In het Overzicht zijn de lessen te sorteren op: onderwerp, techniek, tijdsduur, kunststroming/ kunstenaar en beeldende aspecten. Dit vergemakkelijkt het zoeken naar een geschikte les.

Software – Door Linda Batenburg

Om het platform te realiseren is er onderzoek gedaan naar verschillende soorten software om een ‘knowledge base’ aan te legge. Zie onderstaande printscreen voor de versie van OWL. Owl is een gratis open source intranet waarin je een database kan samenstellen die je zelf kan indelen. Je kunt je lessen voorzien van ‘tags’ om zo de zoekfunctionaliteit te vergroten. Een groot nadeel van deze variant is dat de interface nogal onduidelijk is. De iconen zijn klein en de mogelijkheden erg uitgebreid. Dit maakt het minder geschikt voor onervaren computergebruikers. Hierdoor was owl wel een goede inspiratiebron qua functionaliteit, maar minder bruikbaar voor de uitvoering. Na contact met Martijn is er ook gekeken naar de volgende pakketen: eFront, Moodle en Sakai Project. Alle drie zijn erg interessante en goede pakketten, maar het blijft lastig om alle functionaliteit te vinden, die we voor het digitaal product willen.

Testinstellingen – Door Linda Batenburg

Het product gaat getest en gebruikt worden door docenten uit het Speciaal- en Praktijk Onderwijs. Via digischool en dit weblog proberen we zoveel mogelijk contact te houden met onze doelgroep, om zo het eindproduct zo goed mogelijk af te stemmen op hun wensen.

Voorbeeld scenario gebruik van de website